Techniek van Toen

Een doe-het-zelf-garage in Amsterdam, in 1983. De chef werkplaats leert de klant hoe hij zelf een reparatie uitvoert. - Foto: ANP / Bert Verhoeff

De doe-het-zelf-garage: gemiste kans?

In deze aflevering van Techniek van Toen: de doe-het-zelf-garage. Een concept dat nooit echt doorbrak. Een gemiste kans?

Audi toonde deze tekening van een vijfklepper. Yamaha bouwde al een 660 cm3 eencilinder met vijf kleppen en studeerde op een zevenklepper. Honda had een achtklepper met ovale zuigers en de Italiaan Ettore Lanzerotti-Spina kreeg al in 1927 patent op een mechanisme dat tot 10 kleppen per cilinder aankon. Over de vorm van de verbrandingskamer maakte hij zich geen zorgen. Paul Klaver deed dat in 1994 in AMT wel.

AMT 1994: Gaan we naar vijf of meer kleppen?

Hoe meer inlaatkleppen, hoe meer lucht de motor kan aanzuigen. Maar er bestaan geen voordelen zonder nadelen. Toen in 1994 de vierkleppers ingeburgerd waren, betwijfelde Paul Klaver in AMT of de vijfklepper ooit zou doorzetten. Dat had te maken met de wet van behoud van ellende.

Op de Tweewieler-RAI van 1964 stond deze Heinkel. - Foto: AMT

AMT in 1964: levensgevaarlijk gedrocht van Heinkel vervangt 'echte' auto

In deze aflevering van Techniek van Toen gaan we terug naar 1964. AMT bezoekt de Tweewieler-RAI. Daar zijn onder meer scootmobielen van Heinkel en Messerschmitt te bewonderen. Een alternatief voor de compacte auto, of vals - en levensgevaarlijk - sentiment voor de verstokte motorrrijder?

AMT stond met zijn neus bovenop de F1 fotografeerde details die renstallen nu graag geheim houden. Slicks bestonden kennelijk nog niet en hoe zit het met het derdemachtswortelverband tussen vermogen en cilinderaantal?

Techniek van toen '64: derdemachtswortel beslist Formule 1

"In de Zandvoortse duinen is de stilte weergekeerd", schrijft AMT in 1964. Jim Clark (Lotus) heeft de Formule 1 van Zandvoort gewonnen en zal drie van de eerste vijf wedstrijden in dat seizoen winnen. Tweede is John Surtees (Ferrari); op 53,6 seconden. Ferrari moet dus iets ondernemen om: "de trotse rode Italiaanse racekleur niet synoniem te maken met het blozend rood der schaamte", schrijft AMT. Hoe Ferrari dat doet? Extra cilinders...

Als alle automobilisten hun gordel zouden gebruiken, zou dat jaarlijks alleen in Duitsland al 4.000 verkeersdoden schreeuwen. Maar ja: “De controle daarop zou een enorm politieapparaat vergen.” Gelukkig was er een ‘alternatief’ in ontwikkeling: “De luchtzak, het kernstuk van de Amerikaanse veiligheidsauto.”

AMT 1974: Voortschrijdend inzicht in veiligheid

Twee miljoen Amerikaanse verkeersdoden in 75 jaar! Gijs Berk schrijft vijftig jaar geleden in AMT in 1974 over veiligheid: veiligheidskooien, 'kneuszones', gordels en... iets nieuws. "Het gaat om een luchtzak, die zich bij een botsing in onderdelen van seconden opblaast en de inzittenden van een auto opvangt, voordat zij gewond raken." Luchtzakken worden in 1974 gezien als een alternatief voor autogordels en niet als een aanvulling. Dat jaar biedt GM luchtzakken voor het eerst als optie aan.

De Opel Zafira Hydrogen3. - Foto: Comyu / Wikipedia

Brandstofcel of BEV? Techniek van toen blikt terug én vooruit

In 2004 reed een Opel Zafira Hydrogen3 tienduizend kilometer door Europa. De waterstofauto maakte een pitstop bij TU Delft, juist op het moment dat Robert van den Hoed promoveerde op zijn twijfels over waterstof. AMT stond er met zijn neus bovenop. Welke kant slaat de pendule nu weer op?

Voorzieningen die we heel gewoon vinden in de auto begonnen ooit als accessoire. In 1964 bestonden er ombouwsets waarmee je de raamslinger verving door elektrische bediening.

Techniek van Toen 1964: accessoires en mopperende werkplaatsen

AMT, februari 1964. Veel accessoires en 'uitrustingsstukken' die in 1964 tot de standaarduitvoering van een auto behoren, waren ooit dure extra's.

Uitlatentest in 1983. Op de rollenbank  werd ook het vermogen gemeten. - Foto: AMT Archief

Uitlatentest in 1983: imitatie is niet altijd slechter

In deze aflevering van Techniek van Toen gaan we terug naar 1983. AMT constateert dat de uitlatenomzet bij autobedrijven drastisch daalt. De reden: de opkomst van fastfitters. Automobilisten kiezen steeds vaker voor imitatie-uitlaten. maar zijn die even goed als het origineel? Dat zocht AMT grondig uit.

Natuurlijk, zo’n zescilinder uit 1973 produceerde wat stikstofoxiden. Maar dat kon niet in de schaduw staan van de vervuiling door plantengroei…

Techniek van toen: Plantengroei als bron van stikstofoxiden…

Juli 1973. AMT-hoofdredacteur Hans Ebeling hekelt in zijn commentaar de onmogelijke eisen die aan de auto worden gesteld: "De overheid in ons land en in andere landen doet opzettelijke pogingen om het aantal voertuigen te verminderen of tenminste een verdere uitbreiding tegen te gaan. Men noemt als voornaamste reden daarvoor de luchtvervuiling en de verkeersveiligheid."

In 1953 moest de massamotorisering nog op gang komen. Een Morris Minor in een verder autoloos landschap is een jaloersmakend beeld. Wel was er minder diagnose-expertise. Gelukkig schoot Monteur van der Spek af en toe te hulp.

Techniek van toen: Monteur van der Spek en het weke rempedaal

In 1953 heet AMT's diagnoserubriek 'Monteur van der Spek vindt het lek!'. Garagebedrijven beschrijven een echt praktijkprobleem, waarna de (denkbeeldige) AMT-monteur Van der Spek zogenaamd langskomt. Natuurlijk lost hij problemen op zonder diagnosetester, scopebeeld of foutcode - het is immers 1953 - maar dat doet hij niet voordat hij alle AMT-lezers in de gelegenheid stelt om mee te denken.